Finasterid’in Avantajları ve Dezavantajları

AGA ve Finasterid’e Genel Bakış

Erkeklerde en sık görülen alopesi türü olan androgenetik alopesi (AGA), erkeklerin neredeyse %50’sini etkiler. Tip II 5α-redüktaz enzimini içeren testosteronun dihidrotestosterona (DHT) dönüşüm oranının artmasıyla bağlantılı kalıtsal faktörlerden kaynaklanır [4].

Finasterid, 5-alfa-redüktaz adı verilen bir enzimin etkisini bloke eden bir ilaçtır. Bu sayede testosteronun saç dökülmesiyle bağlantılı bir hormon olan dihidrotestosterona (DHT) dönüşümünü azaltır ve vücuttaki DHT seviyelerini önemli ölçüde düşürür [5].

Finasterid Çeşitleri

1-Ağızdan Kullanım
Finasterid, her biri farklı tıbbi amaçlar için reçete edilen 1 mg ve 5 mg oral tablet formlarında mevcuttur. Saç dökülmesi için kullanıldığında, gözle görülür sonuçlar elde etmek genellikle 6 ila 12 ay boyunca düzenli tedavi gerektirir [7].

2-Topikal Finasterid
Topikal finasterid, aktif bileşeni doğrudan kafa derisine ileterek AGA’yı tedavi etmek için tasarlanmış bir başka formülasyondur ve sistemik emilimi ve olası yan etkileri azaltmayı hedefler [2].

Finasterid’in Avantajları

1-Saç Dökülmesini Azaltmada Etki
Finasterid’in, DHT seviyelerini düşürerek erkek tipi saç dökülmesini yavaşlattığı ve hatta tersine çevirdiği klinik olarak gösterilmiştir. Birçok hasta, birkaç ay boyunca düzenli kullanımla dökülmede azalma ve saç yoğunluğunda iyileşme fark etmiştir.

2-FDA ve EMA Onaylı
Finasterid, hem ABD Gıda ve İlaç Dairesi (FDA) hem de Avrupa İlaç Ajansı (EMA) tarafından onaylanan AGA tedavisinden birkaçıdır. Yasal onayı, erkek tipi saç dökülmesinin tedavisinde güvenliğini ve etkinliğini destekleyen güçlü klinik kanıtları yansıtmaktadır. Bu, onu tıbbi olarak doğrulanmış bir çözüm arayan hastalar için güvenilir bir seçenek haline getirmektedir.

3-Kombinasyon Tedavi Potansiyeli
Finasterid, saç restorasyonuna daha kapsamlı bir yaklaşım için minoksidil gibi diğer tedavilerle birleştirilebilir [2].

Finasterid’in Dezavantajları

1-Cinsel Yan Etkiler
Bazı erkekler finasterid kullanırken libido azalması, ereksiyon güçlüğü veya boşalma hacminde azalma gibi cinsel yan etkiler yaşayabilir. Bu etkilerin, özellikle testosteronun DHT’ye dönüşümünün azalması olmak üzere hormon seviyelerindeki değişikliklerle bağlantılı olduğu düşünülmektedir. Çoğu durumda bu semptomlar hafiftir ve ilaç kesildikten sonra düzelebilir [3].

2-Hormonal Bulgular
Bazı çalışmalar, finasteridin bir endokrin bozucu olarak etki ederek vücudun doğal hormon dengesini bozabileceğini öne sürmektedir. Bazı hormonların üretimini veya düzenlenmesini etkileyerek bireylerde hormonal değişimlere veya eksikliklere yol açabilir [1].

3-Duygudurum Değişiklikleri
Finasterid genellikle iyi tolere edilse de, bazı bireylerde psikolojik yan etkiler bildirilmiştir. Bunlar arasında anksiyete, depresyon veya motivasyon azalması gibi duygudurum değişiklikleri yer alabilir. Yeni araştırmalar, finasterid ile duygudurum bozuklukları (genellikle finasterid sonrası sendromu olarak adlandırılır) arasında olası bir bağlantıyı araştırmaya devam etmektedir. Finasterid kullanırken duygudurum veya ruh sağlığında değişiklikler yaşayan hastalar, ilaca devam etmenin uygun olup olmadığını belirlemek için bir sağlık uzmanıyla görüşmelidir [6].

4-Hasta Dikkat Edilmesi Gerekenler
Finasterid, özellikle belirli altta yatan sağlık sorunları olan kişiler olmak üzere herkes için uygun olmayabilir. Hastalık öyküsü veya hormonal hassasiyetleri olan hastalar, tedaviye başlamadan önce bir doktora danışmalıdır. İlacın güvenli ve bireysel kullanım için uygun olduğundan emin olmak için tıbbi değerlendirme önemlidir.

Sonuç

Finasterid, özellikle erken evrelerinde AGA’nın yönetimi için bir seçenektir. DHT seviyelerini düşürme yeteneği, onu saç dökülmesini yavaşlatmak ve mevcut saçları korumak için en çok araştırılan ve reçete edilen ilaçlardan biri haline getirmiştir. Ancak, avantajlarına rağmen, finasteridin olası yan etkilerinden sonuçları korumak için uzun süreli ve sürekli kullanım ihtiyacına kadar uzanan sınırlamaları da vardır.

Daha kalıcı bir çözüm arayanlar, özellikle de ileri düzeyde saç dökülmesi yaşayan veya yalnızca ilaçla tatmin edici sonuçlar alamayanlar için saç ekimi güvenilir bir alternatiftir. Foliküler Ünite Ekstraksiyonu (FUE) gibi modern cerrahi teknikler, yüksek hassasiyet, minimum iyileşme süresi ve kalıcı sonuçlar sağlar. Kişiselleştirilmiş planlama ve uzman değerlendirmesi için kliniğimizde bir konsültasyon randevusu almanızı öneririz.

Kaynaklar

1. Chen, X., Feng, H., El-kott, A.F., Abd-Ella, E.M., 2020. Origanum vulgare L. leaves extract alleviates testis and sperm damages induced by finasteride: biochemical, immunohistological and apoptosis genes based evidence. Andrologia 52 (11). https://doi.org/10.1111/and.13823.
2. Lee SW, Juhasz M, Mobasher P, Ekelem C, Mesinkovska NA. A Systematic Review of Topical Finasteride in the Treatment of Androgenetic Alopecia in Men and Women. J Drugs Dermatol. 2018;17(4):457-463.
3. Pereira, A.F.J.R., Coelho, T.O.A., 2020. Post-finasteride syndrome. An. Bras. Dermatol. 95 (3), 271–277. https://doi.org/10.1016/j.abd.2020.02.001.
4. Randall, V.A., 2008. Androgens and hair growth. Dermatol. Ther. 21 (5), 314–328. https://doi.org/10.1111/j.1529-8019.2008.00214.x.
5. Santana FFV, Lozi AA, Gonçalves RV, Da Silva J, Da Matta SLP. Comparative effects of finasteride and minoxidil on the male reproductive organs: A systematic review of in vitro and in vivo evidence. Toxicol Appl Pharmacol. 2023;478:116710. doi:10.1016/j.taap.2023.116710
6. Walf AA, Kaurejo S, Frye CA. Research Brief: Self-Reports of a Constellation of Persistent Antiandrogenic, Estrogenic, Physical, and Psychological Effects of Finasteride Usage Among Men. Am J Mens Health. 2018;12(4):900-906. doi:10.1177/1557988317750989
7. Zito PM, Bistas KG, Patel P, Syed K. Finasteride. In: StatPearls. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; February 28, 2024.